Riješena misterija sablasnih prstenova u pustinji (FOTO)

Intrigantni kružni slojevi neplodne zemlje, prvobitno uočeni na suvim pašnjacima Namibije, a zatim viđeni rasuti po australijskim zaleđima, nazvani “vilinski krugovi”, ostavili su naučnike u nedoumici kako da objasne njihovo postojanje.

Sedamdeset godina stara teorija je očigledno pomogla nauci da objasni poreklo misterioznih “vilinskih krugova” – formacija pustinjske trave koja raste oko kružnih delova sušnog tla.

U svojoj novoj studiji, objavljenoj u Ekološkom žurnalu Britanskog ekološkog društva, tim naučnika predvođen ekologom Stefanom Gecinom sa Univerziteta u Getingenu u Nemačkoj iskoristio je teoriju koju je uveo poznati engleski matematičar Alan Turing 1952. godine.

Alan Turing je tvorac “Turingovog obrasca”, prema kome bi dinamika određenih jednoobraznih sistema mogla “da proizvede stabilne obrasce kada je poremećena”.

Teorija “reda od poremećaja” koja je usledila formirala je teorijsku osnovu za intrigantne ponovljene motive uočene u prirodnom svetu.

Sada je nova studija primenila teorijski fenomen na intrigantne i ranije neobjašnjive “vilinske krugove”.

Zagonetni krugovi

Prvo dokumentovani u pustinji Namib na jugu Afrike, a potom otkriveni širom australijskog zaleđa, različiti obrasci u prečniku od 2 do 15 metara, zbunili su naučnike koji nisu mogli da objasne taj fenomen.

Jedno objašnjenje bilo je da su neobični krugovi predstavljali posledicu aktivnosti termita pod afričkim tlom. Ova teorija se pokazala neispravnom nakon otkrića da australijski vilinskih krugova nemaju veze sa termitima.

Druga teorija bila je da su krugovi pokazatelj da biljke formiraju određeni obrazac prilikom traženja ograničenih vodnih resursa.

U najnovijem istraživanju Stefan Gecin i njegove kolege istraživači koristili su dronove opremljene multi-spektralnim kamerama za snimanje vilinskih krugova odozgo. Istraživanje je sprovedeno u blizini rudarskog grada Njuman u regionu Pilbara u zapadnoj Australiji.

Prema jednoj od hipoteza ovih naučnika, raspored Tjuringovog obrasca vilinskih krugova posebno bi se manifestovao među travama sa većom zavisnošću od vlage. Dok su koristili senzore vlage na zemlji i analizirali prostorno razdvajanje trava visoke i niske vitalnosti, naučnici su otkrili da je dokazano da su robusne trave visoke vitalnosti snažnije povezane sa vilinskim krugovima od trava niske vitalnosti.

U skladu s tim, ova studija ponudila je prve empirijske podatke koji povezuju vilinske krugove sa višedecenijskom Tjuringovom teorijom.

– Intrigantno je to što trave aktivno stvaraju sopstveno okruženje formirajući simetrično raspoređene obrasce praznina – rekao je Gecin.

Neverovatno je to što istraživanje pokazuje da trave koje čine vilinske krugove rastu na “zadružni način” kako bi oblikovale svoje okruženje i bolje izdržale sušne uslove.

– Vegetacija ima koristi od dodatnog oticanja vode koju pružaju veliki vilinski krugovi, i tako održava sušni ekosistem funkcionalnim čak i u vrlo surovim, suvim uslovima. Bez samoorganizacije trava, ovo područje bi verovatno postalo pustinja, u kojoj će dominirati ogoljeno tlo – rekao je Gecin.

Iako se čini da je misteriozni fenomen blizu konačnog razrešenja, za potvrđivanje matematičkih modela biće potrebno još terenskog rada, tvrde naučnici.