Prema nacrtu investicionog plana za Zapadni Balkan, Evropska komisija (EK) namjerava da u narednoj deceniji na Zapadnom Balkanu investira do 20 milijardi eura.
EK je u zasebnom dokumentu predstavila projekte u koje namerava da ulaže do kraja mandata, odnosno do 2024. godine. Za te projekte je opredijeljeno devet milijardi eura, piše RSE.
U deset investicionih sektora podijeljena su ulaganja Evropske unije (EU) u saobraćajnice, energetiku, zaštitu životne sredine, mala i srednja preduzeća i digitalizaciju, a poseban program je namijenjen i mladima.
‘Povezivanje Istoka sa Zapadom’
U naredne četiri godine planiraju se velika ulaganja u četiri velike saobraćajnice na trasi Istok-Zapad – autoputeve, željeznice i plovne puteve:
Završetak “autoputa mira” između Niša (Srbija) i Prištine (Kosovo). (Finansiranje ovog projekta pominje se i u sporazumu o ekonomskoj normalizaciji odnosa Srbije i Kosova, koji je 4. septembra potpisan u Vašingtonu uz podršku Sjedinjenih Američkih Država, prim. RSE)
Modernizacija jugoistočnog kraka na željezničkom Koridoru 10 (od Mađarske, preko Zapadnog Balkana, do Bugarske, Grčke i dalje). Planira se završetak obilaznice oko Niša, modernizacija trase između Srbije i Hrvatske i unapređenje željezničke veze sa Sjevernom Makedonijom.
Ubrzanje radova na željezničkom Koridoru 8 između Skoplja i granice sa Bugarskom, kako bi se bolje povezali Skoplje i Sofija.
Radovi na plovnom putu – vađenje mina iz rijeke Save i sređivanje uskih grla na Dunavu, kako bi se unaprijedila Transevropska transportna mreža.
‘Povezivanje Sjevera sa Jugom’
Do 2024. godine planiran je završetak ili napredak u obnovi glavnih saobraćajnih veza na trasi Sever – Jug:
Očekuje se da će biti završene tri četvrtine koridora sjever – jug. Taj autoput povezivat će glavne gradove Centralne Evrope, preko Sarajeva u Bosni i Hercegovini, sa lukom Ploče na jadranskoj obali (Koridor Vc). Planira se i modernizacija željeznice duž istog koridora.
Kompletna obnova na željezničkoj trasi Beograd – Podgorica – crnogorska luka Bar, od granice sa Srbijom do mora. Planirana je i modernizacija drumske saobraćajnice na istoj trasi i izgradnja obilaznice oko Podgorice.
Modernizacija puta između dva glavna grada – Sarajeva i Podgorice i izgradnja puteva u Bosni i Hercegovini kako bi se bolje povezali sa susjedima.
Početak radova na željezničkoj ruti koja povezuje Beograd sa Prištinom. (Finansiranje ovog projekta pominje se i u sporazumu o ekonomskoj normalizaciji odnosa Srbije i Kosova, koji je 4. septembra potpisan u Vašingtonu uz podršku Sjedinjenih Američkih Država, prim. RSE)
‘Povezivanje priobalnih regija’
Jedan od ključnih projekata u ovom investicionom sektoru je “Željeznička ruta 2”, koja povezuje prijestolnice Crne Gore i Albanije – Podgoricu i Tiranu i nastavlja se do luke Drač u Albaniji. Planirana je sanacija 120 kilometara željezničke pruge u Albaniji prema granici sa Crnom Gorom.
Bit će preduzeti značajni koraci da se završi “Plavi autoput” duž morske obale – od Hrvatske do Grčke. Planira se završetak obilaznice oko Tirane i još dvije dionice u Albaniji, kao i značajna rekonstrukcija saobraćajnice kod Budve u Crnoj Gori.
Ulaganja u energetski sektor
Tri investiciona poglavlja se odnose na energetski sektor – ulaganje u obnovljive izvore energije, prelazak sa uglja na zelene izvore i ulaganja u energetski efikasne infrastrukturne projekte.
‘Obnovljivi izvori energije’
U okviru ovog investicionog poglavlja moglo bi biti podržano nekoliko konkretnih projekata:
Završetak sanacije hidroelektrane Fierza u Albaniji i napredak u izgradnji hidroelektrane Skavica, kako bi se povećao elektroenergetski potencijal Albanije i regiona, sa ciljem povećanja izvoza “čiste” električne energije.
Hidroenergetski sistem Piva u Crnoj Gori bit će proširen sa početkom izgradnje hidroelektrane Komarnica.
Ubrzat će se pripreme za izgradnju druge faze hidrosistema Ibar-Lepenac (Ibër-Lepenc) na Kosovu.
Značajna ulaganja u vjetroparkove i solarne elektrane u Sjevernoj Makedoniji i služit će kao primjer za buduće investicije u obnovljive izvore energije u regionu.
Izraženi stavovi i mišljenja u tekstovima su isključivo autorski i ne odražavaju nužno stavove uredništva ili vlasnika Balkan X portala.
